ساب صیقل و پرداخت سنگ:

ساب نواری به منظور ساییدن و یکسان سازی ضخامت قطعات نیمه تمام قبل از برش عرضی است.
دستگاه ساب نواری باید دارای خصوصیات زیر باشد:
– راندمان بالا و کیفیت صیقل مناسب.
– امکان تغییر عرض آسان، سریع و انعطاف پذیر زیاد.
– عمر مفید بالا.
– سادگی و ایمنی بالا.
عوامل موثر در کیفیت ساب با دستگاه ساب نواری پیوسته:
– مقدار و چگونگی توزیع فشار زیاد.
– سرعت عرضی و چرخشی به مقداری که لقمه بتواند با سنگ تماس پیدا کند و اثر سایندگی خود را بر روی سنگ کامل کند.
– سرعت طولی نوار.
– تراز بودن سنگ و صفحه نوار.
– تاب نداشتن صفحه ها.
– کیفیت لقمه ها.
– مقدار آبی که به لقمه ها می رسد. 

لقمه های ساب:

لقمه های ساب را به دو شیوه تقسیم بندی می کنند. یکی برحسب نوع ملات به کار رفته و دیگری برحسب نوع مصرف لقمه برای سنگ های مختلف:

-تقسیم بندی برحسب نوع ملات:

– ملات منیزیتی: ملات منیزیتی به دلیل خاصیت سرامیکی و دیرگدازی متداول ترین عامل چسباننده در لقمه های ساب سنگ است.
– ملات رزینی: در ساب رزینی، ساب اسیدی و مراحل پایانی پرداخت سنگ ها به کار می رود و محصول نهایی از کیفیت بسیار مطلوبی برخوردار است.

- تقسیم بندی برحسب نوع سنگ:

لقمه های ساب سنگ را برحسب نوع سنگ پرداخت شونده به دو گروه سخت ساب و نرم ساب دسته بندی می کنند.
سنگ های سخت (گرانیت ها) به علت سختی بالا باید به صورت تدریجی و در چند مرحله ساب داده شوند تا برسطح سنگ فشار زیاد و اضافی وارد نشده و خط و خشی بر روی آن ایجاد نشود. لقمه های سخت ساب (گرانیت ها) نسبت به انواع نرم ساب، سطح مقطع کوچکتری دارند و در هنگام ساب باید آب بیشتری در سطح تماس سنگ و لقمه استفاده شود تا به اصطلاح سنگ نسوزد. بنابراین شکل لقمه های سخت ساب باید به گونه ای باشد که آب به راحتی در محل تماس لقمه ها و سنگ جاری شود ولی در لقمه های نرم ساب آب کمتری نسبت به لقمه های سخت ساب مورد نیاز است.

نوع دانه های ساینده و روش شماره بندی لقمه ها:

متداول ترین ذرات ساینده ها اکسید آلومینیوم (به صورت طبیعی یا مصنوعی) و کاربید سیلیسوم هستند در مواردی از کروندوم نیز استفاده می شود.
لقمه های ساب سنگ را براساس اندازه ذرات برحسب عدد مش شماره بندی می کنند.
ترتیب شماره بندی لقمه های ساب سنگ گرانیت به صورت زیر است (شماره برحسب عدد مش است)
۱۲۰۰-۱۰۰۰-۸۰۰-۶۰۰-۴۰۰-۳۲۰-۲۸۰-۲۲۰-۱۸۰-۱۲۰-۸۰-۶۰-۴۶-۳۶-۲۴-۲۰-۱۶- و در نهایت لقمه لوکس یا اسیدی که مرحله پایانی پرداخت سطح سنگ است.
از شماره بندی لقمه های یاد شده برای سنگهای نرم به شرح زیر استفاده میشود:
مرحله ۱- استفاده از لقمه شماره ۳۶ یا شماره ۴۶
مرحله ۲- استفاده از لقمه شماره ۸۰ یا شماره ۱۰۰
مرحله ۳- استفاده از لقمه شماره ۲۲۰
مرحله ۴- استفاده از لقمه شماره ۴۰۰
مرحله ۵- برای ساب های با کیفیت بالا از لقمه شماره ۶۰۰ استفاده می شود.
و در نهایت لقمه اسیدی که مرحله پایانی پرداخت سطح سنگ های نرم است.
انواع لقمه یا پولیش های استفاده شده:
پولیش ها که معمولا مراحل نهایی ساب را تشکیل می دهند و بعد ازآن مرحله ساب سنگ به اتمام رسیده است. نوع پولیش بسته به نوع سنگ با هم متفاوت است.

-لقمه ساب های اسیدی:

از باندهای پلی استری است و معمولا برای سنگ های ماربلی (تراورتن، مرمریت و چینی) مورد استفاده قرار می گیرد. که معمولا این نوع پولیش دهنده ها از کیفیتی به مراتب بهتر از پولیش دهنده های قبلی (مرحله ساب) ولی دارای عمر کمتری می باشند. و باعث جلای بیشتر سطح سنگ می شوند.

- لقمه های لوکس:
اینگونه پولیش هم از باند رزین های پلی استر است و برای بهبود بخشیدن با کیفیت بالاتر و برای سنگ های گرانیتی مورد استفاده قرار می گیرد.
-لقمه کلینر:
همان گونه که از اسم آن مشخص است عمل شویندگی و برای پاک کردن سایه هایی که توسط لقمه های قبل به جا مانده استفاده می گردد و پلیش نهایی می باشد. در واقع این نوع لقمه ها خاصیت خنثی کنندگی اثر شیمیایی لقمه های قبلی را دارند.

-سنگ های ساب ماربلی:
از یک باند منیزیتی تشکیل شده است و برای ساب انواع سنگ های ماربل مورد استفاده قرار می گیرد و در شکل ها و طرح های مختلف برای انواع سنگ ها ارائه می گردد. از نوع بشقابی برای دستگاه های عمودی ساب استفاده می شود. از نوع فرانکفورتی که به دو صورت توپر و توخالی بکار گرفته می شود در حالت توپر معمولا برای پلیش سنگ های مرمریت و چینی و از نوع توخالی برای سنگ های تراورتن و یا سنگ هایی که بافت نرم دارد استفاده می شود.

چند نمونه سنگ ساب

- بالا ساب ها:
بالا ساب ها همان پلیش های اصلی هستند که بعنوان مرحله میانی ساب در نظر گرفته می شوند و بطور کلی شامل انواع زیر می باشند:
رزین پاک کن ها: رزین پاک کن ها از باند رزین های پلی استر ایجاد می گردد. و برای پاک کردن ماستیک هایی (بتونه کاری) پرکننده خلل و فرج سنگ تراورتن استفاده می گردد. این نوع ساینده ها سرعت کار و کیفیت آن را در هنگام استفاده برای پاک کردن ماستیک افزایش داده و هزینه کار را برای این امر کاهش می دهد. که در شکل فرانکفورتی توپر که دردو رنگ مشکی و سبز تولید می گردد و دارای شماره ۱و۲ می باشد که رنگ مشکی در ابتدای دستگاه ساب و بعد از ساب اولیه و رزین استفاده می گردد و رنگ سبز آن بعد از رنگ مشکی در دستگاه استفاده می شود.
لقمه های لاکی از شماره ۴۰۰ تا ۱۰۰۰: لقمه های لاکی ۴۰۰ تا ۱۰۰۰ بعد از رزین پاک کن ها در صورت پلیش سنگ های تراورتن استفاده می گردد و برای سنگ های دیگر در مرحله پلیش و ساب های قبل از مرحله نهائی استفاده می شود که از باند رزین های پلی استری است.
پیش پرداخت ها: لقمه های پیش پرداخت این لقمه مرحله قبل از پلیش نهایی می باشد و یک نوع پیش صیقل است که سنگ را جهت صیقل نهائی آماده کرده تا سنگ از پرداخت بهتر برخوردار شود.

-سنگ های ساب گرانیتی:

این سنگ ساب ها برای سایش و ساب انواع سنگ های گرانیتی و سرامیک های گرانیتی مورد استفاده قرار می گیرند. که این سنگ ساب ها از باندی منیزیتی تشکیل شده اند و معمولا از مش ۱۶ تا ۱۵۰۰ مورد استفاده قرار می گیرند. که باعث افزایش کیفیت ساب شده و در دو شکل اطوئی و فرانکفورتی توپر به بازار عرضه می گردد که متداول ترین آن نوع اطوئی ۱۴ سانتی می باشد

 

مرحله پرداخت نهایی سنگ:

 

بعد از مرحله صاب و صیقل دادن، در صورتی که لبه هایی غیر از لبه های قائم مدنظر باشد، در این مرحله ایجاد می شوند. همچنین برخی از سنگ های ساختمانی بدلیل جلاپذیری یا طرح نامناسب و یا نوع کاربرد آنها با استفاده از روش های دیگری که وجود دارند به ایجاد جلوه در آنها اقدام می شود.
لبه زنی:
پس از صیقل دادن و کالیبره کردن سنگ، باید لبه های آن را پرداخت کرد. سنگ تا این مرحله سنگ صیقل خورده و کالیبره شده ولی هنوز لبه های آن پرداخت نگردیده است. بدین منظور لبه های سنگ را به وسیله دو سیستم چرخ سنباده پرداخت می کنند. برای پرداخت و لبه زنی مناسب، از دستگاه های لبه زنی برای تولید لبه های گرد و نیمه گرد و برش های اریب استفاده می شود.
تیشه زنی:
یکی از روش های پرداخت، تیشه زنی سطح سنگ است که این نوع پرداخت در سنگ های کف کاربرد دارد. تیشه زنی به روش دستی یا با استفاده از چکش های هوای فشرده انجام می شود. از قدیم مرسوم بود که سطح روی سنگ را با ابزار تیشه که روی آن به حالت ناخن درآمده، تیشه ای کنند. این کار به دلایل مختلف انجام می شده است. با استفاده از این روش می ت

ارهای ویژه در پرداخت سنگ:
با توجه به ماهیت هنری و معماری سنگ های تزیینی و نما، کارهای ویژه متفاوتی به شرح زیر بر روی این سنگ ها با ابعاد مختلف به صورت بیان شده در زیر انجام می گیرد:
قطعات نازک سنگ
کارهای ویژه ای به شرح زیر بر روی سنگ هایی با ضخامت کمتر از ۵ سانتی متر به شرح زیر انجام می شود:
– پرداخت مختلط
-پرداخت سطحی کناره ها به صورت مستقیم، اریب، خمیده، منحنی یا گرد
– انجام برش های اریب، خمیده، منحنی یا گرد.
ورق های ضخیم سنگ:
ضخامت ورق های ضخیم سنگ، از ۸ سانتی متر بیشتر است و معمولا کار بر روی این ورق ها، با ماشین های معمولی متداول در چرخه تولید قابل انجام است. گاهی اوقات برای انجام برش های منحنی از ماشین های ویژه مجهز به سیم الماسه استفاده می شود.
قطعاتی با سطح استوانه ای.
این قطعات شامل فرآورده هایی مانند اجسام استوانه های توپر و تو خالی، قطعات مخروطی یا مخروطی ناقص و نظایر آنهاست.
ایجاد پروفیل های گوناگون سنگی:
برای ایجاد پروفیل ها و تراش های ویژه، از ماشین های معمولی چرخه تولید که به تجهیزات کپی تراشی(CAM, CAD) مجهز شده اند استفاده می شود. در سال های اخیر با استفاده از ماشین های مجهز به تکنولوژی ساخت و طراحی به کمک کامپیوتر، پروفایل های طراحی شده را به سهولت اجرا کرد.

  کار های مربوط به روش های گوناگون نصب سنگ:
– حفر سوراخ های مهار در دو طرف سنگ.
– حفر سوراخ های مهار در طرف پرداخت نشده.
در کل تکنولوژی مورد استفاده برای انجام کارهای ویژه بسیار متنوع است و غیر از ماشین های متداول در چرخه تولید معمولی، از ماشین هایی نظیر فرز بازویی، فرز دروازه ای، ساب دستی، ساب نواری و ماشین پرداخت با شعله نیز استفاده می شود.

منابع:
۱- م، عطایی. ۱۳۸۷٫ استخراج سنگ های ساختمانی. انتشارات دانشگاه صنعتی شاهرود.
۲- نشریه ۱۳۸۷٫ راهنمای اکتشاف، استخراج و فرآوری سنگ های تزیینی و نما. وزارت صنایع و معادن.
۳- فصلنامه آموزشی و اطلاع رسانی شهر سنگ، ۱۳۹۳، شماره ۲۲٫