بزرگترین بناهای سنگی جهان

بزرگترین بناهای جهان

پارسه بزرگترین بنای سنگی ایران

مجموعه‌ی تاریخی پارسه که به تخت جمشید معروف است، به دستور داریوش بزرگ ساخته شد. این بنای عظیم تاریخی متشکل از چندین کاخ است که محل استقرار پادشاهان هخامنشی محسوب می‌شود. به دستور داریوش، سازندگان این بنا، قسمت‌های مرتفع صخره‌ای به ابعاد ۳۰۰ در ۴۵۰ را بریده و مکان‌های گود و فرورفته را با سنگریزه‌ها پر کردند. به این طریق تمامی سطح صخره، برای ایجاد و ساخت بناهای تخت جمشید، به صورت یک‌دست و مسطح آماده شد. قسمت مرکزی صفه (صخره) ۱۸ متر از سطح دشت بالاتر است و قسمت‌های داخلی آن، از سنگ طبیعی کوه و قسمت‌های بیرونی آن توسط سنگ‌های برش خورده‌ دیده‌ می‌شوند. این‌گونه به نظر می‌رسد که ساخت راه‌آب‌های زیرزمینی برای هدایت سیلاب‌هایی که از کوه جاری می‌شدند، اولین اقدامی است که توسط معماران این بنا صورت گرفته است.

بزرگترین معبد بودایی جهان

بوروبودور (Borobudur) بزرگترین معبد بودایی جهان و یک سایت میراث فرهنگی جهانی واقع در استان جاوه مرکزی (Central Java) کشور اندونزی است. این شگفتی باستانی حدود قرن هشتم تا نهم میلادی یعنی ۴۰۰ سال قبل از احداث مجموعه معابد انگکور وات (Angkor Wat) ساخته شده است. انگکور وات بزرگترین اثر تاریخی مذهبی جهان واقع در کامبوج است.
باستان شناسان تخمین زده‌اند که برای ساخت این معبد بزرگ حدود ۵۵ هزار متر مکعب سنگ اندزیت (Andesite) استفاده شده است. این سنگ‌های عظیم توسط قبه‌ها و اجزای چوبی به همدیگر متصل شده‌اند. ۳ طبقه این معبد نماینده ۳ بخش اصلی کیهان شناسی بودایی است. مجسمه‌های بودا نیز که در بخش‌های مختلف معبد پیدا شده، بیانگر ۶ حالت مختلف مودرا (Mudra) است. مودرا ژست‌های نمادین آیین بودا است که توسط دست‌ها و انگشتان انجام می‌شود. این مکان شگفت انگیز مانند یک پازل غول پیکر از ۲ میلیون سنگ آتشفشانی آندزیت ساخته شده است.

پترا معروفترین شهر ساخته شده از سنگ

پترا (Petra) در جنوب اردن یکی از معروف ترین سایت‌های باستان شناسی جهان بشمار می‌رود. این شهر ساخته شده با سنگ پایتخت نبطی‌ها (Nabataeans) در دوران باستان بوده است. پترا همچنین با نام شهر رز نیز شناخته می‌شود چراکه با ماسه سنگ به رنگ رز قرمز ساخته شده است. پترا در زبان یونانی به معنی صخره است. این بنا معروف ترین سنگ تراشه جهان است و گردشگران بیشماری از سراسر جهان را به خود جذب می‌کند.

هرم بزرگ خوفو یا جیزه (Great pyramid of Giza) ‌‌

Khufu) بزرگترین هرم موجود در جهان و تنها اثر باقی مانده از عجایب هفتگانه جهان است. این بنا با اقتدار یکی از شگفتی‌های معماری باستانی است که هنوز هم ذهن بسیاری را در تعجب غرق ساخته است. این بنا آرامگاه خوفو، فرعون مصر است. این هرم یکی از بزرگترین دستاوردهای مصر باستان برآورد می‌شود. تنها اطلاعات اندکی در خصوص نحوه ساخت این بنا از معدن سنگ، انتقال سنگ ها، تراشکاری و البته جایگذاری این سنگ‌های غول آسا جهت ساخت هرم بزرگ جیزه در دست است.

دیوار عظیم چین

ساخت دیوار عظیم چین بین سال‌های ۲۲۰ تا ۲۰۶ قبل از میلاد شروع شده است. خشت، سنگ، خاک کوبیده و چوب عمده مصالح به کار برده شده در ساخت دیوار چین هستند. تنها بخش‌هایی از دیوار اصلی امروزه پابرجا است. در آن زمان هزاران برج دیدبانی نیز در بخش‌های مختلف دیوار تعبیه شده‌اند.

 

بهترین معماری رومی

کولوسئوم قابل توجه ترین بنای امپراتوری روم و بهترین نمونه معماری رومی بوده و همچنین بزرگترین آمفی تئاتر در جهان است. 
کولوسئوم در ۴ طبقه ساخته شده و با ۴ ورودی مجزا گنجایش ۵ هزار تا ۸ هزار نفر را دارد. این بنا توسط سنگ مرمر زینت داده شده بود و حدود صدها مجسمه درون آن وجود داشت. هر طبقه این تماشاخانه به اقشار مختلف مردم تعلق داشت. طبقه بالا برای اقشار فقیر و طبقه پایین برای قشر مرفه و اشراف زاده ها تعیین شده بود. یک بخش زیرزمینی نیز برای نگهداری حیوانات وحشی جهت مبارزه با گلادیاتورها وجود دارد.

تاج محل معماری هند و ایران

اجزای ساخت تاج محل بیشتر از ماسه سنگ، مرمر سفید و یشم قرمز و سبز است. همچنین ۲۸ نوع سنگ ارزشمند دیگر نیز در ساخت تاج محل به کار گرفته شده است. بیشتر جاهای تاج محل با آیاتی از قرآن کریم آراسته شده است. نقاشی‌های روی بنا نیز الگوهای هندسی متفاوتی را شامل می‌شود.

تاج محل معروف ترین اثر تاریخی و شاهکار معماری گورکانی هند. گنبد ۳۵ متری تاج محل را می‌توان جذاب ترین بخش آن دانست که با سبک معماری ایرانی و هندی ساخته شده است. اطراف این گنبد نیز ۴ چتری (گنبد کوچک) قرار دارد که توسط یک بالکن با همدیگر ارتباط دارند. در ۴ گوشه این اثر زیبا نیز ۴ مناره تعبیه شده است. باغ تاج محل از باغ‌های بهشتی الهام گرفته شده است. این باغ پر از گل‌ها، گیاهان، درختان و پرندگان متنوع است. این باغ توسط کانال‌های مرمر به ۴ بخش تقسیم شده است.

منبع: هومینگ

 

مسکن در معماری گذشته ایران

مسکن به عنوان محل سکونت و آسایش، یکی از نیازهای اولیه بشری و از نخستین مسائلی است که انسانها همیشه به دنبال یافتن پاسخی مناسب و منطقی برای آن بوده اند. بنابراین هنگامی که به معماری گذشته ایران می پردازیم مسکن نیز جائی در بحث هایمان خواهد داشت. اما به دلائل مختلف از جمله عدم استحکام خانه ها در قدیم و عدم توجه به حفظ و نگاهداری، آن خانه ها در ادوار قبل از صفویان در اصفهان باقی نمانده اند. منزل و سازه های سنتی اصفهان در ایران قدیم، دارای بار فرهنگی، هنری و ویژگی های منحصر به فرد روانشناختی است که معماری مدرن امروزی در بسیاری موارد از آن بی بهره مانده است. اصول حاکم بر ساخت خانه در اکثر موارد بر پایه افزایش صمیمیت و حفظ حرمت های شخصی اهالی بود و مواردی از قبیل شرایط اقلیمی، جغرافیایی، مذهبی و نیز راحتی افراد خانواده در همه ساخت و سازها در نظر می آمد. علاوه بر آن، وجود فضای کافی برای ساخت و ساز در شهرها و روستاها یکی از مهمترین دلایل تلفیق معماری ، هنر و سنت با یکدیگر بود.

 

سه اصل ساخت و ساز در اصفهان قدیم

اصول ساخت و ساز معماران قدیم در ساختن خانه سه اصل مهم را رعایت می کردند، یکی اقلیم، دیگری ویژگی های شهری هر منطقه (از جمله جریان هوا، عارضه های طبیعی مثل کوه و رودخانه و ...) و در نهایت استفاده از مصالح مقرون به صرفه و کم خرج. خانه هایی که در زمان صفویه یا قاجار ساخته می شدند، اکثرا دارای بار فرهنگی، هنری و معماری هستند تا اعضای خانواده بتوانند در فضایی صمیمی توام با زیبایی و خلوصی که نسبت به یکدیگر داشتند زندگی راحتی را در کنار هم سپری کنند. اغلب خانه های شهر اصفهان دارای سه ضلع شمال، غرب و شرق بودند و در بیشتر موارد زیرزمین هم داشتند. موارد اصلی که برای ساخت یک خانه لحاظ می شد، شامل جهت یابی بود، مثل دانستن این نکته که بادهای مضر از کدام سو می وزند یا اینکه آفتاب بیشتر از کدام جهت می تابد. سپس براساس میزان خرج و دخل خانه و تعداد جمعیت ساکن در آن، معمار، زمین را جانمایی کرده و تعداد اتاق ها، متراژ حیاط و دیگر قسمت های خانه را تعیین می کرد. خانه های قدیمی که متعلق به قشر نسبتا مرفه بودند، دو بخش اندرونی و بیرونی داشتند که چنانچه جمعیت زیاد بود، برای قسمت خدمه نیز یک حیاط کوچک با تعدادی اتاق در نظرگرفته می شد. بر همین اساس اغلب خانه ها بسته به شرایط اهالی خانه و اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه ساخته می شد. اصفهان شهری است که خوشبختانه هنوز خانه های ارزشمند بسیاری را در خود حفظ کرده است هر چند روز به روز از تعداد آنها کاسته می شود. در میان بناهای معرفی شده بجز چند خانه مربوط به دوره صفوی ، مابقی متعلق به دوره قاجارند. بهمین جهت تحولات طراحی معماری دوران طولانی قاجار نیز در این خانه ها قابل پیگیری است. بخش های مختلف خانه های قدیمی در اصفهان عبارتند از: 
  1-شاه نشین: در داخل اندرونی نیز، قسمتی که در شمال قرار می گرفت و آفتاب خور بود، بزرگتر و با اهمیت تر ساخته شده و شاه نشین محسوب می شد. شاه نشین اتاقی است با ارتفاع نسبتا بلند که معمولا ارتفاع آن دوبرابر دیگر اتاق های خانه بود، در قسمت بالای این ارتفاع، سقف نیم گنبدی قرار می گرفت و چون ارتفاع زیاد بود باعث خنک شدن اتاق می شد. شاه نشین ها با تزئینات خاصی نظیر نقاشی، شیر و شکر در زیر گنبد و در زمان قاجار با آیینه کاری همراه بود. گچ بری های نفیس به همراه تندبری ها در اطراف اجاق و نقاشی های شیشه ها نیز از جمله این تزئینات به شمار می رفت. یک ارسی (پنجره) بالا رو، با شیشه های رنگی همراه با الحاقات مربوط به آن نیز در اتاق شاه نشین وجود داشت که اغلب سه دری یا پنج دری بود. درست در مقابل شاه نشین یک حوض بزرگ ساخته می شد و چون آب ذاتا خنک است، باعث می شد هوای مطبوعی در اتاق جریان یابد؛ به این ترتیب که هوای داغ به سمت بالا و طاق نیم گنبدی می رفت و هوای سرد بین شاه نشین و حوض در جریان بود.  از سوی دیگر به دلیل آنکه شاه نشین آفتاب خور و مایل به حوض است، اشعه های آفتاب که به سطح آب برخورد می کرد، با زاویه ای شکسته شده و به ارسی برخورد می کرد و باعث می شد، صفحه ای با شیشه های رنگی منقوش روی سقف انعکاس یابد و همانند پروانه هایی در بالای سقف با حرکت آب به حرکت درآید. همچنین همزمان با تغییر جهت آفتاب، با برخورد نور به شیشه های ارسی، فرش رنگینی در کف زمین ایجاد می شد. 
  2-اندرونی: خانه های قدیمی عموما خانه هایی درون گرا محسوب می شوند به این دلیل که درون خانه بسیار اهمیت دارد و صاحبان خانه سعی می کردند با ایجاد یک باغچه به همراه حوض آب در حیاط، بهشت کوچکی را برای خود خلق کنند اما بیرون خانه اغلب از خشت و گل استفاده می شد.

   3-گوشواره: اما از آنجا که اتاق های شاه نشین اکثرا نمی توانند به تنهایی ایجاد شوند، در دو طرف این اتاق ها، دو اتاق گوشواره با دو منظور ایجاد می کردند، یکی اینکه از رانش گنبد جلوگیری کنند و دیگر اینکه اگر تعداد میهمان ها در اتاق شاه نشین زیاد شد، برای پذیرایی بهتر، تیغه ها یا سردری ها را باز کنند تا اتاق به سالنی بزرگ تبدیل شود.