نصب سنگ در محیط های خارجی ساختمان
در قدیم پادشاهان سنگ را صرف ساخت دژ های مستحکم سنگی می کرده اند و درکشورهای کوهستانی حتی خانه های مردم نیز از سنگ ساخته می شده است . اما کم کم و با گذشت زمان ، با پیشرفت علم و تکنولوژی و اختراع سلاح های جدید و مصالح ساختمانی جدید مثل سیمان کم کم سنگ نیز کاربرد های دیگری پیدا کرد که در گذشته از اهمیت چندانی بر خوردار نبود . استفاده از سنگ در ساختمان پس از انقلاب صنعتی و با اختراع دستگاههای پیشرفته که امکان تولید سنگ با جلا و کیفیت و سرعت تولید بالا را داشتند ، روند تازه ای به خود گرفت و استفاده از آن در نماها ، کف ساختمان ها و … فزونی یافت . مصرف سنگ در نما به خصوص در آسمان خراش ها و ساختمان های بلند باعث شد تا ایمنی استفاده از این محصول به شدت مورد توجه قرار گیرد .
مشکلات به کاربردن سنگ در محیط های خارجی ساختمان
در ساختمانهای بلند مسائل دیگری هم مورد توجه قرار گرفت که از آن جمله می توان به وزن ساختمان و ایمنی آن در برابر زلزله اشاره کرد . با این اوصاف به کار بردن سنگ درمحیط های خارجی ساختمان ها با مشکلاتی مواجه می شد . این مسئله متخصصان ساختمان را به فکر استفاده از روشهای نوینی برای پیشگیری از حوادث بوجود آمده ناشی از سقوط سنگ در بلایای طبیعی و یا در اثر نصب نادرست و یا سایر علل انداخت . این روش ها به علت ماهیت ایمنی آنها استانداردهای متعددی را در بر گرفته اند که از زیر سازی دیوار ، استاندارد قطعات اتصال دهنده ، چسب های مورد استفاده و … تا استاندارد های گوناگون در زمینه خصوصیات و نحوه انتخاب سنگ در اقلیم های گوناگون را شامل می شود .
در سر تا سر دنیا از روشهای ایمن برای نصب سنگ استفاده می شود حال چه روش هائی برای نصب سنگ در کشور ما به کار گرفته می شود ؟ استاندارد های ما در نصب سنگ چیست؟
روشهای نصب سنگ در ایران :
با اینکه کشور ما جزء کشور هائی است که در معرض حوادث و وقایع طبیعی می باشد و تقریباً همه انواع بلایای طبیعی را به خود اختصاص داده است اما هنوز هم استاندارد های مناسبی برای نصب سنگ در کشور تدوین و کاربردی نشده است .
در ایران روش نصب سنگ معمولاً به صورت سنتی می باشد در این روش سنگ با استفاده از ملات سیمان در محل مورد نظر نصب می شود و معمولاً اقدامات ایمنی در جهت جلوگیری از سقوط سنگ به عمل نمی آید ولذا احتمال جدا شدن سنگ از سطح و سقوط ویا لق شدگی سنگ بسیار بالا می باشد .با توجه به اینکه در این روش از ملات دوغابی شکل سیمان برای پر کردن پشت سنگ استفاده می شود سرعت ثابت شدن سنگ بر روی سطح کمتر است . در این روش نصب سنگهای بزرگ و اسلب بسیار مشکل می باشد .البته روش های سنتی در سالهای اخیر با توجه به سخت گیری های شهرداری ها و نهاد های نظارتی ساختمان با تحولاتی مواجه شده است . ازجمله این تحولات می توان به بالا بردن امنیت در نصب سنگ های ساختمانی و روشهایی برای پیشگیری از سقوط سنگ اشاره کرد
روش های تثبیت سنگ ها در نمای خارجی ساختمان:
روشهایی مثل استفاده از سیم اسکوپ ، استفاده از شیار های محافظ که امکان نفوذ دوغاب در بدنه سنگ را داده و از لغزش سنگ جلوگیری می کند . روش دیگری که در مورد سنگهای با پهنا و عرض بیشتر استفاده می شود پیچ کردن سنگ به سطح زیرین آن می باشد . این روش به خصوص در نماهای بیرونی و محیط های با رطوبت بالا و به علت عدم استفاده از پیچ های زنگ نزن منجر به زنگ زدگی و پوسیدگی پیچ ها شده و منظره نا مناسبی را در اثر نفوذ زنگ زدگی در سطح سنگ بوجود می آورد . در این روش ابتدا سنگ با روش های سنتی بر روی سطح نصب شده و پس از آن سنگ با استفاده از پیچ به سطح زیرین الحاق می شود .
روش دیگری که برای نصب سنگ های ابعادی بزرگ مثل اسلب در کشوراستفاده می شود ،چسباندن پایه های نگهدارنده سنگی با استفاده از چسب سنگ در پشت اسلب و اسکوپ کردن نقاط مختلف پشت و لبه های سنگ با مفتول های فلزی وپس از آن پرکردن پشت سنگ با استفاده از ملات سیمان می باشد ولی از رزین مخصوص چسباندن سنگ به دلیل بالا بودن هزینه نصب با رزین، نا آشنایی معماران با شیوه نصب سنگ با رزین و کیفیت پایین رزین های موجود استفاده نمی شود
روشهای متداول نصب سنگ در سایر نقاط دنیا:
همانگونه که بیان شد در کشور های پیشرفته اروپائی و آمریکا روش های خاصی برای نصب سنگ مورد استفاده قرار می گیرد و هر یک از این روش ها مستلزم به کار گیری یک سری استاندارد های خاص می باشد .
یکی از روشهای نصب سنگ اسلب در کشور های اروپایی و آمریکایی استفاده از بست های فلزی مخصوص می باشد . این بست ها در حالات و شکل های متفاوت و برای نصب سنگ ها با وزن و اندازه های گوناگون طراحی شده اند که ما تنها به موارد اشتراکی مورد استفاده در این روش ها اشاره می کنیم .
در این روش ها استفاده از لایه های عایق و محافظ مختلف رایج می باشد که می توان این لایه ها را به شرح زیر بیان کرد :
۱) دیوار پشتیبان نما که سنگ بر روی آن نصب می شود
۲) درزپوش آب بندی نهائی محفظه های دیوار پشتیبان.
۳) لایه بیرونی (لایه پشم و شیشه ) که همه درزها با چسب پر می شوند .
۴) محصولات پانل زهکشی دیوار(تخلیه آب) .
۵) عایق های سخت مقاوم در برابر رطوبت و یا سایر عایق ها .
۶) بست فلزی ضد زنگ نگهدارنده سنگ بر روی دیوار پشتیبان و یا اسکلت فلزی .
۷) درز پوش سراسری ساخته شده از فلز ضد خوردگی .
۸) درز پوش آب بندی بین پانل زهکشی و دیوار پشتیبان .
۹) پوشش سنگ نازک .
۱۰) رزین درزپوش شیار بین سنگ ها .
همانطور که گفته شد در کشورهای آمریکایی و ا وپایی در این روش نصب عایق های مختلف حرارتی و رطوبتی و عایق های صوتی و لایه های درز پوش مخصوص برای جلوگیری از نفوذ مواد مخرب به ساختمان و اتلاف انرژی استفاده می شوند . البته بسته به نوع کار و محل قرار گرفتن محصول نمای سنگی و نوع سنگ مورد استفاده ، نوع بست های مهار کننده سنگ مشخص می شود .
بست ها می تواند از نوع دو طرفه مثل بست نشان داده شده در بالا باشد و یا از نوع بست های میخی افقی یا عمودی باشد که در این نوع بست علاوه بر انجام عایق کاری های لازم باید چهارچوب نگهدارنده سنگ هم در زیر آن و بر روی دیوار پشتیبان نصب شود .
در روش های نصب عمودی سوراخ های نصب میخ در قسمت پایین و بالای سنگ اعمال می شود و سنگ به صورت ردیفی بر روی یکدیگر کار می شوند تا نمای دیوار تکمیل شود.
